Piątkowa chałka
Chałki tradycyjnie wykonuje się w piątkowe przedpołudnie, aby zdążyć przed Szabatem. To pieczywo, naznaczone symboliką, oryginalnie neutralne w smaku, obiegło cały świat, przyjmując niuanse w postaci smaczków właściwych dla danego miejsca.
Szabat, To jedno z najmocniej utrwalonych świąt Żydowskich.
Rozpoczyna się w piątek o zmierzchu i kończy w sobotę po zachodzie słońca. Jest czasem, w którym Żydzi muszą zrezygnować ze wszystkich czynności oprócz tych niezbędnych do przeżycia. Ponieważ jest obchodzony na pamiątkę dnia, w którym Bóg odpoczywał po stworzeniu świata, wszelkie normalne w innych dniach aktywności są surowo zakazane w tym wykonywanie pracy, przygotowywanie posiłków czy rozpalanie ognia. W ten sposób człowiek przez odpoczynek, ma oddawać oczyszczeniu ciało, umysł i duszę.
To czas zarezerwowany dla Boga, rodziny i bliskich. Czynności związane z obchodzeniem szabatu i ich kolejność zostały ściśle określone.
Po powitaniu Szabatu w synagodze, mężczyźni udają się do swoich domów, aby wraz z rodzinami zasiąść do odświętnej szabatowej kolacji.
Biesiadę rozpoczyna zapalenie świec i modlitwa nad winem i chałą, będącą jedną z ikon żydowskiej kuchni, pełną znaczeń i symboli. Na stole tradycyjnie powinny znaleźć się dwa bochny splecione z sześciu kawałków ciasta, symbolizujące dwie porcje manny z nieba, darowane dwunastu plemionom Izraela, podczas wędrówki przez pustynię. Na czas odmawiania Kiduszu, chałę przykrywa się odświętną serwetą, symbolizującą poranną rosę, jaką pokryta była manna.
Na aszkenazyjskich stołach nie mogło zabraknąć również śledzi, faszerowanej ryby, siekanej wątróbki czy cymesu. Na sobotni obiad podawano między innymi kugel i czulent, z którym wiązał się określony rytuał. Czulent, danie jednogarnkowe, przygotowywany był w piątek przed południem, z racji obowiązującego zakazu palenia ognia, wypiekany był w piekarniczych piecach w nocy z piątku na sobotę i dostarczany nad ranem przez szabasowych pomocników, do specjalnych schowków, utrzymujących ciepło, zwanych szabaśnikami. Często do garnka z czulentem wsadzano również kugel, aby uzupełnić odświętny obiad.
Pożegnanie Szabatu odbywa się w sobotę wieczorem Hawdalą, ceremonią oddzielenia czasu świątecznego od powszedniego. Odmawiana jest wtedy modlitwa nad światłem winem i wonnymi ziołami.